Εαρινή Κερατοεπιπεφυκίτιδα
Εαρινή Κερατο-
επιπεφυκίτιδα
Η εαρινή κερατοεπιπεφυκίτιδα είναι μία μορφή αλλεργικής επιπεφυκίτιδας που εμφανίζεται κυρίως σε παιδιά (πιο συχνά αγόρια) και πιο σπάνια σε εφήβους. Σε αντίθεση με την κλασική αλλεργική επιπεφυκίτιδα που εμφανίζεται συνήθως την άνοιξη και το καλοκαίρι, η εαρινή επιπεφυκίτιδα τείνει να δημιουργεί συμπτώματα ολόκληρο τον χρόνο.
Η νόσος μπορεί να κυμαίνεται από ήπια (αν επηρεάζει μόνο τον επιπεφυκότα και τα βλέφαρα) έως αρκετά σοβαρή (αν επηρεάζει και τον κερατοειδή). Επίσης, μπορεί να είναι ασύμμετρη, το ένα μάτι δηλαδή να παρουσιάζει πιο έντονες εκδηλώσεις και συμπτώματα της νόσου από το άλλο. Συχνά, τα παιδιά με εαρινή κερατοεπιπεφυκίτιδα παρουσιάζουν και άλλες εκδηλώσεις ατοπίας, όπως είναι η ατοπική δερματίτιδα (έκζεμα) και το αλλεργικό άσθμα.
Κηλίδες Horner-Τράντας σε 8χρονο Αγόρι με Εαρινή Κερατοεπιπεφυκίτιδα
Τα πιο συχνά συμπτώματα της εαρινής κερατοεπιπεφυκίτιδας είναι:
- Έντονη φαγούρα στα μάτια
- Ερυθρότητα των ματιών
- Δακρύρροια
- Βλεννώδεις εκκρίσεις
- Πτώση βλεφάρου
- Ευαισθησία στο φως, όταν έχει επηρεαστεί ο κερατοειδής
Πολλές φορές τα παιδιά δεν παραπονιούνται για αίσθηση ξένου σώματος ή για μείωση της όρασής τους και συχνά οι γονείς υποψιάζονται ότι υπάρχει πρόβλημα όταν τα μάτια του παιδιού φαίνονται πιο κόκκινα και το παιδί αρχίσει να αποφεύγει το έντονο φως (π.χ. κλείνει το ένα μάτι ή βάζει το χέρι μπροστά στο μάτι όταν βρίσκεται στον ήλιο).
Υπάρχουν 3 κύριες εκδηλώσεις της εαρινής κερατοεπιπεφυκίτιδας:
- Η βλεφαρική μορφή, που είναι η πιο συχνή και το κύριο χαρακτηριστικό της είναι οι γιγαντιαίες θηλές στον βλεφαρικό επιπεφυκότα του άνω βλεφάρου. Σπάνια, μπορεί να δημιουργηθεί και έλκος στον ανώτερο κερατοειδή λόγω της τριβής του με τις γιγαντιαίες θηλές κατά το ανοιγοκλείσιμο των ματιών.
- Η επιβολβική μορφή, που είναι λιγότερο συχνή και επηρεάζει κυρίως την περιφέρεια του κερατοειδούς ή το σκληροκερατοειδικό όριο, όπως ονομάζεται. Το κύριο χαρακτηριστικό της είναι οι κηλίδες Horner-Τράντας (Horner-Trantas dots), οι οποίες είναι ουσιαστικά συλλογές ηωσινοφίλων κυττάρων.
- Η μεικτή μορφή, που είναι συχνότερη από την αμιγώς επιβολβική και λιγότερη συχνή από την βλεφαρική μορφή. Σε αυτή την περίπτωση, τα κλινικά χαρακτηριστικά είναι τόσο γιγαντιαίες θηλές στο εσωτερικό του άνω βλεφάρου όσο και κηλίδες Τράντας.
Επιβολβική Μορφή Εαρινής Κερατοεπιπεφυκίτιδας
Για την διάγνωση της εαρινής κερατοεπιπεφυκίτιδας η γιατρός Δρ. Παλιούρα εξετάζει τους μικρούς ασθενείς για τις παραπάνω κλινικές εκδηλώσεις και συζητά με τους γονείς για άλλα συμπτώματα ατοπίας (αλλεργική δερματίτιδα/έκζεμα, αλλεργικό άσθμα).
Η θεραπευτική αντιμετώπιση της εαρινής κερατοεπιπεφυκίτιδας εξαρτάται από τις εκδηλώσεις και τη σοβαρότητα της νόσου και μπορεί να περιλαμβάνει:
- Αντιισταμινικά κολλύρια, τα οποία βοηθούν στην ανακούφιση από την κνησμό.
- Κολλύρια με σταθεροποιητές σιτευτικών κυττάρων, τα οποία βοηθούν στην πρόληψη εξάρσεων.
- Κολλύρια κορτιζόνης, τα οποία ενδείκνυνται όταν τα συμπτώματα και οι εκδηλώσεις της εαρινής κερατοεπιπεφυκίτιδας είναι σοβαρά. Τα κολλύρια κορτιζόνης δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιούνται χωρίς ιατρική παρακολούθηση λόγω πιθανών σοβαρών παρενεργειών.
- Αντιισταμινική αγωγή από το στόμα, ειδικά αν υπάρχουν και άλλες εκδηλώσεις ατοπίας (αλλεργική δερματίτιδα/έκζεμα, αλλεργικό άσθμα).
- Κολλύρια με ανοσοκατασταλτικούς παράγοντες (π.χ. τακρόλιμους, κυκλοσπορίνη), τα οποία ενδείκνυνται όταν υπάρχει χρόνια έξαρση της νόσου.
- Ανοσοκατασταλτική αγωγή από το στόμα (π.χ. κυκλοσπορίνη), η οποία χρησιμοποιείται όταν τα τοπικά κολλύρια δεν είναι αρκετά για να ελέγξουν την νόσο.
- Ενέσεις ανοσοθεραπείας από ειδικό αλλεργιολόγο, ειδικά αν υπάρχουν και άλλες εκδηλώσεις ατοπίας. Με την ανοσοθεραπεία χορηγούνται μικροσκοπικές ποσότητες αλλεργιογόνου. Η δόση αυξάνεται σταδιακά με την πάροδο του χρόνου ώστε το σώμα σταδιακά να σταματήσει να αντιδρά έντονα στα αλλεργιογόνα.
Πριν
Μετά από Τοπική Αγωγή με Τακρόλιμους
Πριν
Μετά από Τοπική Αγωγή με Κυκλοσπορίνη
Μην τρίβετε τα μάτια σας!
Η εαρινή κερατοεπιπεφυκίτιδα προκαλεί έντονη φαγούρα η οποία πρέπει να περιοριστεί ώστε οι νεαροί ασθενείς να μην εμφανίσουν κερατόκωνο στο μέλλον. Το συστηματικό τρίψιμο των ματιών (π.χ. 1-2 φορές την ημέρα) έχει συσχετιστεί με την εμφάνιση και την επιτάχυνση της εξέλιξης του κερατόκωνου. Το τρίψιμο των ματιών μπορεί να λεπτύνει περαιτέρω τον εύπλαστο ιστό του κερατοειδούς και να οδηγήσει σε μείωση της όρασης.
Τοπογραφία Κερατοειδούς με Εμφάνιση Κερατόκωνου
σε Ασθενή με Αρρύθμιστη Εαρινή Κερατοεπιπεφυκίτιδα
Πρόγνωση: Για την πλειοψηφία των παιδιών με εαρινή κερατοεπιπεφυκίτιδα, οι ορμονικές αλλαγές της εφηβείας και της ενηλικίωσης συνήθως οδηγούν και στο να φθίνει σταδιακά η νόσος και τα συμπτώματά της.
Ατοπική Κερατοεπιπεφυκίτιδα
Ατοπική Κερατο-
επιπεφυκίτιδα
Η ατοπική κερατοεπιπεφυκίτιδα είναι μια σπάνια μορφή σοβαρής αλλεργικής επιπεφυκίτιδας που πρωτοεμφανίζεται σε ενήλικες ηλικίας 30 έως 60 ετών που έχουν ιστορικό αλλεργικής ατοπικής δερματίτιδας (έκζεμα) ή και αλλεργικού άσθματος. Υπολογίζεται ότι 20 με 43% των ασθενών με ατοπική δερματίτιδα θα εμφανίσουν κάποια στιγμή στη ζωή τους έκζεμα στα βλέφαρα και ατοπική κερατοεπιπεφυκίτιδα.
Τα συμπτώματα της ατοπικής κερατοεπιπεφυκίτιδας εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το στάδιο της νόσου.
- Στο πρώιμο στάδιο υπάρχει έντονη φαγούρα στην περιοχή των ματιών και των βλεφάρων, όπως επίσης και δακρύρροια, βλεννώδεις εκκρίσεις και ερυθρότητα των ματιών.
- Σε πιο προχωρημένα στάδια υπάρχει αίσθημα ξένου σώματος και συμπτώματα ξηροφθαλμίας λόγω των χρόνιων ουλών που δημιουργεί η νόσος στο εσωτερικό των βλεφάρων.
- Στο τελικό στάδιο υπάρχει απώλεια όρασης από τις ουλές και τα νεοαγγεία που δημιουργούνται στον κερατοειδή και χρόνιος ερεθισμός από το ουλώδες εκτρόπιο ή εντρόπιο (το γύρισμα δηλαδή του βλεφάρου προς τα έξω ή προς τα μέσα αντίστοιχα).
Εντρόπιο σε Ασθενή με Ατοπική Κερατοεπιπεφυκίτιδα
Χρόνιες Ουλές στο Εσωτερικό του Άνω Βλεφάρου Ασθενούς με Ατοπική Κερατοεπιπεφυκίτιδα
Ακριβώς επειδή η ατοπική κερατοεπιπεφυκίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή απώλεια όρασης ή ακόμα και τύφλωση απαιτείται έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση. Η γιατρός Δρ. Παλιούρα θα σας συστήσει την κατάλληλη αγωγή ώστε να αποφευχθούν οι βλαβερές για την όραση συνέπειες της νόσου.
Πριν
Μετά από Τοπική και Συστηματική Αγωγή
Η θεραπευτική αγωγή της ατοπικής κερατοεπιπεφυκίτιδας μπορεί να περιλαμβάνει:
- Αντιισταμινικά κολλύρια και κολλύρια με σταθεροποιητές σιτευτικών κυττάρων, τα οποία βοηθούν στην ανακούφιση από την κνησμό και προλαμβάνουν εξάρσεις της νόσου.
- Κολλύρια κορτιζόνης, τα οποία ενδείκνυνται όταν τα συμπτώματα της ατοπικής επιπεφυκίτιδας είναι σοβαρά και υπάρχει έντονη φλεγμονή. Τα κολλύρια κορτιζόνης δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιούνται χωρίς ιατρική παρακολούθηση λόγω πιθανών σοβαρών παρενεργειών.
- Κολλύρια με ανοσοκατασταλτικούς παράγοντες, τα οποία ενδείκνυνται όταν υπάρχει χρόνια έξαρση της νόσου.
- Ανοσοκατασταλτική αγωγή από το στόμα, η οποία χρησιμοποιείται όταν τα τοπικά κολλύρια δεν είναι αρκετά για να ελέγξουν την νόσο.
Πρόγνωση: Η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη αγωγή μπορούν να διαφυλάξουν τον/την ασθενή από τις συνέπειες της νόσου που προκαλούν απώλεια όρασης και τύφλωση.
Δημοσιεύσεις, Κεφάλαια, Ομιλίες και Εργασίες της Δρ. Παλιούρα σχετικά με την Εαρινή και Ατοπική Κερατοεπιπεφυκίτιδα
- Palioura, S., Amescua, G. (2017) Chapter 9. Environmental impact on dry eye disease. In Dry Eye Disease: An Up-to-Date Practical Guide, eds. Mah, F., Rhee, M. Slack Inc Publishers, Thorofare, NJ, USA.
- Παλιούρα, Σ. (2019) Διάγνωση και Αντιμετώπιση Μορφωμάτων Οφθαλμικής Επιφάνειας. Οφθαλμολογική Κλινική Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Λάρισα.
- Παλιούρα, Σ. (2019) Οφθαλμολογικές Εκδηλώσεις Δερματολογικών Παθήσεων. 52ο Ετήσιο Πανελλήνιο Οφθαλμολογικό Συνέδριο, Αθήνα.
- Παλιούρα, Σ. (2019) Κλινικές Ερωτήσεις στην Οφθαλμολογία. Ετήσιο Συνέδριο της Οφθαλμολογικής Εταιρείας Κεντρικής Ελλάδας, Λάρισα.